Hoe duurzaam zijn schoolboeken en digitale leermaterialen? Nieuw onderzoek naar de klimaatimpact van de leermiddelenketen dat is uitgevoerd op initiatief van MEVW laat zien dat zowel papieren als het digitale onderdeel van leermiddelen een aanzienlijke ecologische voetafdruk hebben. Bewuste keuzes in onder andere productie, logistiek en verstandig gebruik van digitale leermiddelen helpen de milieu-impact te verkleinen. Met dit onderzoek is er voor het eerst een gedegen en feitelijke basis gelegd voor de discussie over duurzaamheid bij leermiddelen. Daarmee helpt het scholen, ontwikkelaars en beleidsmakers om beter geïnformeerde keuzes te maken en met elkaar in gesprek te gaan over duurzaamheid in het onderwijs.

Kennis delen is de bron van vooruitgang. Dat geldt in het onderwijs, maar ook als het gaat om duurzaamheid. Daarom hebben de leden van MEVW hun kennis en data over duurzaamheid verzameld om samen concrete stappen te zetten richting een duurzame onderwijsketen. Het onderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau New Economy, leidt tot inzicht in de klimaatimpact van productonderdelen van digitale en fysieke (werk- en leerboek) leermiddelen per gebruiksjaar. Factoren die meewegen zijn onder meer de hoeveelheid papier, productieprocessen en productiefase, de logistieke ketens, als wel de levensduur van digitale apparaten. De uitkomsten zijn een belangrijke stap richting bewuste keuzes, waarbij duurzaamheid en didactiek beide zorgvuldig meegewogen moeten worden.

Belangrijkste bevindingen: wat heeft de grootste impact?

Voor het fysieke product blijkt dat materiaal, productie, het logistieke proces een belangrijke impact hebben op het milieu, zo laat het onderzoek zien. Gebruikte materialen, het type papier, lijm en afwerking dragen aanzienlijk bij aan de ecologische impact van fysieke boeken, met productie en gebruikte materialen zoals lijm en soort papier als belangrijke factoren. Ter vergelijking: het ontwikkelen van een leerboek (0.475 kg) staat gelijk aan ongeveer 11.1 uur tv-kijken en 4.13 km vliegen. Ook het transport van boeken, van de productie- naar distributielocaties en uiteindelijk naar de gebruiker, speelt een rol. Daarnaast heeft overproductie impact. Voor het digitale deel van leermiddelen is de productie van apparaten veruit de grootste bron van uitstoot, met elektriciteitsgebruik als aanvullende factor. Opvallend is de totale impact van een laptop: deze springt boven andere factoren uit.

Kennis is de bron van duurzame vooruitgang

MEVW ziet dit onderzoek als een belangrijke eerste stap naar een duurzamere onderwijsketen. Maar echte vooruitgang boeken we samen. Door inzichten te delen, kunnen we als sector gezamenlijk stappen zetten en elkaar inspireren om bewuste keuzes, ook in relatie tot didactiek, te maken. Kennis delen is de bron van vooruitgang – ook op het gebied van duurzaamheid. MEVW nodigt scholen, uitgeverijen en beleidsmakers uit om in gesprek te gaan over de vervolgstappen en samen te werken aan een duurzame toekomst voor het onderwijs.